Landelijke verzameling van uitkomsten revalidatiebehandeling; de vrijblijvendheid voorbij (2024)

20 juni 2023

Stichting Revalidatie Impact

De zorg in Nederland gaat de komende jaren door een spannende fase. Het is dan goed om zelf aan de knoppen te draaien. Met de Stichting Revalidatie Impact kunnen we binnenkort zowel in de spreekkamer als op instellingsniveau de uitkomsten van de zorg delen en duiden. De revalidatiebranche is hiermee goed voorbereid op een toekomst waarin doelmatigheid en transparantie steeds belangrijker worden.

Om de zorg goed, toegankelijk en betaalbaar te houden is het steeds belangrijker stil te staan bij een doelmatige besteding van de beschikbare middelen. Een en ander wordt uitgebreid beschreven in bijvoorbeeld het Integraal Zorgakkoord 2022.¹ Doelmatig betekent dat een afweging wordt gemaakt tussen inzet van mensen en middelen enerzijds en de behandelresultaten anderzijds.

Ook vanuit de besturen van Revalidatie Nederland (RN) en de Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA) werd al langer de noodzaak gezien voor een gestructureerde vastlegging van behandelresultaten. In eerste instantie onder de noemer LDUR (Landelijke Databank Uitkomstmaten Revalidatie); dat was een kwartiermaker nog zonder formele positie. Van daaruit is de visie aangescherpt en is een keuze gemaakt qua bestuurlijke vorm. Dat heeft geleid tot de oprichting van Stichting Revalidatie Impact in december 2019, een samenwerkingsverband tussen Patiëntenfederatie Nederland, VRA en RN. Het bestuur van de Stichting Revalidatie Impact bestaat uit vijf zetels: twee zetels namens RN, twee zetels namens de VRA en één zetel namens de Patiëntenfederatie.

Deze ontwikkeling van Stichting Revalidatie Impact is niet geheel vrijblijvend. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) schrijft in hun position paper in 2021: Het gebruik van uitkomstinformatie is een noodzakelijke randvoorwaarde om de transformatie naar passende zorg en de juiste zorg op de juiste plek te bewerkstelligen.² De NZa vindt uitkomstinformatie essentieel voor de omslag naar een zorgstelsel waarin zorg niet meer vergoed wordt op basis van volume, maar op basis van toegevoegde waarde. Omdat dit proces stroef verloopt wil de NZa partijen stimuleren het gebruik van uitkomsteninformatie te versnellen. Dit kan door een (gefaseerde) registratieverplichting in te voeren voor zorgaanbieders of door het koppelen van de uitkomstregistratie aan de bekostiging van zorg via aanvullende declaratievoorwaarden.

Doelstelling Stichting Revalidatie Impact

Stichting Revalidatie Impact stelt zich ten doel de revalidatiezorg verder te verbeteren. Dit doet ze door aan zorgaanbieders en patiënten(vertegenwoordigers) inzicht te verschaffen in de behandelresultaten van de medisch specialistische revalidatie. Door resultaten met elkaar te vergelijken (benchmark) kunnen revalidatie-instellingen leren en verbeteren. Daarnaast kunnen patiënten, in het kader van ‘samen beslissen’, met deze informatie beter hun afweging maken hoe en waar zij hun revalidatiebehandeling willen starten; de informatie ondersteunt bij de behandelkeuze en het gesprek over voortgang in de spreekkamer.

Op dit moment participeren zorgverzekeraars bewust niet in het bestuur van Stichting Revalidatie Impact. Het is belangrijk dat revalidatie-instellingen eerst in vertrouwelijke setting kunnen kijken naar uitkomstinformatie. Duiding en interpretatie van de resultaten is voorwaardelijk om kwaliteitsverbetering te realiseren. Tegelijkertijd ligt het in de lijn der verwachting dat de waardegedreven zorg als construct voor financiering van zorgactiviteiten de komende jaren steeds belangrijker zal worden. Daarmee hebben we als sector niet oneindig de tijd om uitkomstinformatie te ontwikkelen en is het belangrijk om zorgverzekeraars op de juiste wijze te betrekken.

Aansluitend bij de landelijke trend is met Revalidatie Impact gekozen voor ‘Registratie aan de bron, meervoudig gebruik’. Klinimetriescores worden in het digitale patiëntendossier of een andere tool die de revalidatie-instelling graag gebruikt, vastgelegd. Een extractie van deze gegevens kan door IT-afdelingen geüpload worden in de Datahub van DHD (Dutch Hospital Data). Na een geautomatiseerde kwaliteitscontrole op de aangeleverde gegevens, worden de resultaten zichtbaar in een uitkomstinformatie-dashboard. Revalidatie-instellingen kunnen eigen uitkomstinformatie vergelijken (benchmarken) met landelijke resultaten.

Privacy

Stichting Revalidatie Impact garandeert de privacy van de door de revalidatie-instellingen aangeleverde data. Dat is geen sinecure, de eisen hieromtrent worden steeds strikter en voor het goed functioneren van kwaliteitsregistraties in de zorg, schiet de nu geldende wetgeving tekort. In de huidige situatie moeten patiënten toestemming geven voor gebruik van hun gegevens in uitkomstinformatie (opt-in). Met de verwachte wijziging van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) wordt het in toekomst mogelijk de opt-out optie te gebruiken. Dat dit alles zorgvuldigheid vereist wordt nog eens benadrukt door de problemen die hierover ontstaan zijn bij de GGZ.³ Een juridische toets bij de Stichting Revalidatie Impact heeft laten zien dat de inrichting van dat proces de toets der kritiek goed kan weerstaan.

Werkwijze Stichting Revalidatie Impact

Om de doelstellingen van Stichting Revalidatie Impact uit te kunnen voeren zijn Expertgroepen ingericht per diagnosegroep en is een overkoepelende Wetenschappelijk Raad aangesteld.⁴ Expertgroepleden hebben doorgaans een nauwe relatie met de landelijke werkgroepen van de VRA; daarnaast neemt idealiter ook een patiëntvertegenwoordiger deel. De Expertgroep adviseert over meetinstrumenten die de kwaliteit van zorg van de betreffende doelgroep het beste vastleggen. Inmiddels zijn de volgende Expertgroepen ingericht: NAH, Kinderrevalidatie en Amputatie.

Op 23 januari 2023 heeft de eerste spiegelbijeenkomst plaatsgevonden met de 11 revalidatie-instellingen die als voorlopers gezien kunnen worden. Met projectleiders en IT-medewerkers zijn eerste inzichten gedeeld. In een vervolg op deze eerste spiegelbijeenkomst zullen revalidatieartsen en behandelaren gevraagd worden mee te denken in de duiding van de resultaten.

Stichting Revalidatie Impact streeft naar een optimale dekking. Waar mogelijk wordt gekozen voor een generieke uitkomstmaat en indien nodig wordt hier een diagnosespecifieke uitkomstmaat aan toegevoegd. Met deze gedachte sluiten we aan bij de ideeën uit het landelijke programma Uitkomstgerichte Zorg. Jaarlijks zal de Data Dictionary uitgebreid worden.

Toekomstige ontwikkelingen

Om uitkomsten op waarde te kunnen schatten is het ook van belang te weten welke patiëntgroepen in de revalidatie-instellingen behandeld worden en in welke mate deze groepen vergelijkbaar zijn tussen de instellingen. De beschrijving van deze groepen is inmiddels ook ter hand genomen als een VRA/RN project.

Op dit moment leveren revalidatie-instellingen jaarlijks prestatie-indicatoren aan (met name proces-, structuur en ervaringsindicatoren).⁵ Door deze kwaliteitsgegevens aan te leveren voldoen revalidatie-instellingen aan hun transparantieverplichting. Revalidatie Impact uitkomstinformatie kan in de toekomst omgezet worden in prestatie-indicatoren.

Er zijn diverse diagnosegebonden VRA-werkgroepen die een eigen dataverzameling hebben ingericht. Momenteel vinden gesprekken plaats om te zien of het lukt om deze ook onder te brengen binnen Stichting Revalidatie Impact. De bestaande veilige infrastructuur van de Stichting Revalidatie Impact en efficiëntie qua dataverzameling kunnen daarbij van voordeel zijn.

‘Als relatief kleine branche
hebben we in korte tijd
een structuur neergezet
voor slimme en betrouwbare
dataverzameling’

In het overkoepelende project Revalidatieregister, worden verschillende datastromen aan elkaar gekoppeld. Daarmee wordt het mogelijk om uitkomstinformatie te koppelen aan bijvoorbeeld behandelprofielen uit DBC-informatie.

We zijn een relatief kleine branche maar hebben, mede dankzij de onderliggende structuren van de VRA en RN, in korte tijd een betrouwbare structuur neergezet voor slimme en betrouwbare dataverzameling met marginale bureaucratische ballast. Enerzijds wordt onze inzet zo transparant en toetsbaar, wat in toenemende mate door de buitenwereld van ons verlangd wordt. En anderzijds biedt het mooie kansen tot werkelijke kwaliteitsverbeteringen. Het getuigt van medisch leiderschap om hierin voorop te (blijven) lopen; zo houden we regie in soms roerige tijden!

Gerelateerde artikelen NTR

Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine